Cyfrowe kopie najcenniejszych zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej

Wstęp

14 lipca 2017 r. w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie odbyła się konferencja inaugurująca projekt „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej” (szczegółowy harmonogram wydarzenia: znajduje się tutaj). z tej okazji przygotowaliśmy dla Państwa wystawę prezentującą cyfrowe kopie najcenniejszych zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej.

Projekt „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej”, którego celem jest upowszechnienie zbiorów o wyjątkowej wartości zaliczonych do Narodowego Zasobu Bibliotecznego, pozwoli na swoistą czytelniczą rewolucję. Do digitalizacji wytypowane zostały dokumenty, spośród których część udostępniana jest na szczególnych warunkach ze względów bezpieczeństwa i ochrony zbiorów. Tym samym czytelnicy będą mieli możliwość dotarcia do skarbów literatury, na co dzień niedostępnych. Niniejsza wystawa stanowi jedynie skromny wycinek kolekcji objętej projektem. w projekcie skupiono się na siedmiu rodzajach zbiorów: rękopisach, starodrukach, ikonografii, kartografii, drukach muzycznych, czasopismach oraz dokumentach życia społecznego.

Rękopisy

Z bogatego zasobu rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej do digitalizacji i opracowania w projekcie wybrano m.in. zbiory dyplomów pergaminowych powstałych od XIII do XX oraz łacińskie rękopisy średniowieczne. Wśród starannie wyselekcjonowanych obiektów czytelnik znajdzie m.in. kodeksy dokumentujące naukową działalność wszystkich czterech wydziałów średniowiecznego uniwersytetu, o treści filozoficznej, prawniczej, medycznej i teologicznej, zbiory autografów królewskich czy nawet najstarszy ze znanych egzemplarz polskiej pieśni „Bogurodzica” (rkp. 1619a).

Starodruki

Biblioteka Jagiellońska przechowuje w swoim zasobie jedną z największych kolekcji starodruków w Polsce, obejmującą cały okres druku ręcznego. Ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej do digitalizacji wyznaczono m.in.:

Grafika

Wybrane do projektu grafiki i rysunki mają przede wszystkim wartość dokumentalną. Poza walorami czysto estetycznymi są istotne z punktu widzenia ikonografii. Artyści, którzy reprezentują przełom XVIII i XIX wieku to m. in. ks. Sebastian Sierakowski, Jan Kanty Wojnarowski, Walery Eljasz Radzikowski, Kajetan Wincenty Kielesiński i inni.

Kartografia

Zbiory kartograficzne to przede wszystkim cenny zbiór atlasów pochodzących z XIX w. i z początku XX w., wydanych przez polskie, niemieckie, austriackie i francuskie oficyny. Kolekcja ta jest unikalna w skali bibliotecznych zbiorów krajowych. Znajdziemy tu liczne przykłady atlasów szkolnych, historycznych i podręcznych. Najstarsze mapy zamieszczone w tych atlasach zostały wykonane w technice miedziorytu, inne w technice wielobarwnej litografii.

Muzykalia

Projekt Patrimonium obejmuje również digitalizację drukowanych muzykaliów pochodzących z XIX w. i początku XX w. Wśród nich znajdą się rzadkie druki z ważnych dla polskiego edytorstwa muzycznego ośrodków, takich jak: Warszawa, Lwów, Kraków, Poznań. Szczególnie cenna i pod wieloma względami unikatowa jest przechowywana w BJ kolekcja dziewiętnastowiecznych druków muzycznych z terenów Galicji.

Czasopisma

Wydawnictwa ciągłe pochodzące z zasobów Biblioteki Jagiellońskiej są drukami o niezwykle bogatej treści. Zawierają informacje o tematyce społecznej, gospodarczej i kulturalnej. Dzięki temu cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników. Do Biblioteki Jagiellońskiej trafiały w ramach egzemplarza obowiązkowego już od 1807 roku. Początkowo tylko z terenu Galicji zachodniej, w późniejszych okresach z całej Polski.

Druki ulotne

Osobnym zbiorem w Bibliotece Jagiellońskiej są druki ulotne, okupacyjne. Jest to kolekcja, która zawiera druki propagandowe, urzędowe i druki ulotne rozpowszechniane w latach II wojny światowej.

Afisze

W tej części zbioru Biblioteki Jagiellońskiej wytypowanego do digitalizacji znajdują się afisze zgrupowane pod siedemnastoma sygnaturami ułożonych według miejsc wydania. Najstarsze afisze pochodzą z 1838 roku i dotyczą widowisk w Pińczowie. Pozostałe to afisze krakowskie, lwowskie, radomskie, sandomierskie, tarnowskie, warszawskie oraz wadowickie z XIX wieku i I poł. wieku XX.